مشاهده عقلی در معرفت شناسی ملاصدرا

معرفت شناسی ادراک عقلی از نظر ملاصدرا

شناخت حقیقت علم و ادراک و چگونگی حصول ادراکات به طور اعم، و ادراکات عقلی به طور اخص از دیرباز در اندیشة فلاسفه و حکمای مسلمان جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. صدرالمتألهین از جمله فیلسوفان مسلمانی است که به طور مبسوط و متفاوت از دیگر فیلسوفان به این مسئله پرداخته است. در این مقاله، پس از بیان اصول بنیادین اندیشة صدرایی در مورد علم، به تبیین سه نظریة ظاهراً متفاوت از ملاصدرا در خصوص کیفیت ح...

تبیین نظریة معرفت ملاصدرا بر مبنای اسفار چهارگانة عقلی

ملاصدرا کامل‌ترین و دقیق‌ترین کتاب فلسفی‌اش را بر مبنای اسفار اربعه نگاشته است. وی در مـقدمة این کـتاب‌ می‌گوید،‌ سیر و سلوک‌ علمی و طی درجات و مـراتب دانـش‌های فلسفی را به‌‌ سفر روحانی سلاک تشبیه کرده‌ و به این جهت نام این‌ کتاب را اسفار گذاشته‌ است. مدعای این مقاله آن است که ملاصدرا، مسألة شناخت را بر اساس اسفار اربعة عرفا و همچنین قوس صعود و نزول تبیین کرده است...

معرفت فطری و معرفت عقلی در اندیشه سید بن طاووس

تحلیل رابطه ایمان و معرفت از مهم­ترین مسائل انسان­شناسی دینی است. سید بن طاووس از سویی بر نفی روش­های کلامی و استدلالی تصریح می­کند و از سوی دیگر در مواردی پرشمار، بر عقل فطری تأکید کرده و از استدلال­های عقلی بهره جسته است. دیدگاه او بر جریان­های عقل­ستیز بعدی اثر جدی داشت. ازاین­رو جمع­بندی دیدگاه وی در نسبت­سنجی استدلال عقلی و ایمان در حیات انسان دینی اهمیت می­یابد. با کنار هم ­گذاردن...

تأثیر مبانی نفس شناختی ملاصدرا بر معرفت شناسی او

مشاهده و اشراق در معرفت شناسی اشراقی

چکیده نور در فلسفه ی اشراق به معنای آگاهی و خود آگاهی است. این فلسفه تا کنون با دو رویکرد وجود محور و آگاهی محور مورد بررسی و مداقّه ی حکما قرار گرفته است. حکمای جاویدان خرد، رویکرد دوم را پذیرفته اند. رساله ی حاضر نیز در صدد است تا با رویکرد جاویدان خرد - که با اندیشه ی سهروردی قرابت بیشتری دارد – فرآیند دو سویه ی مشاهده و اشراق را در معرفت شناسی اشراقی بررسی کند. باتوجه به این که نور به عنو...